Günümüzde çeşitli sektörler içerisinde yer alan kurumsal firmalar, bünyelerindeki ürünlerin ömrünü uzatmak, yapısını bozmamak kaydıyla, ürünlerini uzun vadede saklama ihtiyacı duyarlar. Muhafaza edilmek istenen her ürün için, doğal haline en yakın şeklinde kalmasını sağlamak adına gerekli tüm çalışmalar uygulanır.
Gıdaların dondurularak saklanması gıdadaki kalite ve besin değerlerinde oluşan kayıpları en az düzeye indirmeyi sağlamaktadır.
Bu yazımızda patatesin depolanması ile ilgili bilgiler paylaşacağız.
Patates, yüksek verim potansiyeli zengin ve dengeli besin içeriği olduğundan geniş kullanım alanlarına sahiptir. Ülkemiz için en önemli tarımsal ürünlerin başında gelmektedir.
Patates %80 oranında nem içermesi yumrunun uzun süre kalitesinin korunmasında diğer ürünlere göre daha dikkatli olmamızı gerektirir. Ağustos-Kasım ayları arasındaki dönemde Türkiye'de patates üretiminin %90'ı gerçekleşmektedir. Patates tüketimi yıl boyunca yapıldığından, üretilen patatesin önemli bir kısmının depolanması gerekmektedir.
Patates yumrukları yaşayan soluyan organizmalar olduğundan solurken karbondioksit, nem ve ısı verirler. Patates depolarının havalandırılması ve soğutulması bu noktada deponun ve yumrukların her alanda doğru hava sıcaklığı, hava sirkülasyonu ve dağılım yapması önemlidir. Bu üç faktörün amacı depo içindeki patateslerin her yerinde düzgün yumru sıcaklığı, nem ve havanın elde etmesini sağlamaktır. Patatesler bu çevre koşullarının sağlanmasıyla çeşit özelliklerine bağlı olarak yüksek kalitede 10-12 aylık uzun süreli depolanabilmektedir.
Patates Depolama sistemi hakkında daha detaylı bilgi almak için Patates ve Soğan Depolama Sistemi isimli ürün içeriğimizi inceleyebilirsiniz.
Patates Depolama Odalarının Sağladığı Yararlar;
- Ürünlerde kayıplar azalır.
- Ürünler uygun bir fiyatla ve değerinde satılarak, üreticinin gelirinde artış sağlar.
- Üretim döneminde gereğinden fazla ürünün pazara sunulmasıyla oluşan bozulma ve çürümeler önlenir.
- Üretici emeğinin karşılığını aldığı için, gübreleme, ilaçlama ve diğer bakım işlerine özen gösterir ve böylece daha kaliteli ürün yetiştirilir.
- Dış pazar için her mevsim kaliteli, sürekli ve yeterli miktarda ürün bulunacağından, ülkemizin ihracat ve dolayısıyla dış satım geliri artar.
İyi bir depolamada ürünün aşırı nem kaybının önlenmesi, filizlenmesinin engellenmesi ve kullanım amacına göre kalitesinin korunması öncelik taşımaktadır.
Depolamanın başarılı olmasında ürünün yetiştirme ve hasat koşulları, depolamada uygulanacak sıcaklık, nem düzeyi ve havalandırma önemli rol oynamaktadır. Hasat sırasında oluşabilecek yaralanma ve ezilmeler sınırlandırılması için mümkün olan özen gösterilmelidir. Çünkü depolama sırasında kaçınılmaz kayıpların önemli bir bölümü hatalı hasattan kaynaklanmaktadır.
Hasattan sonra; Çürümenin başlamasını engellemek için nemli koşullarda hasat edilen yumrular, derhal vantilasyon yardımı ile kurutulmalıdır. Yumrular üzerindeki su kondansasyonu, yüzeyde gözeneklerin açılması sonucunda mikroorganizmaların içeri girmesini kolaylaştırır. Daha sonra, yaraların iyileşmesi için yumrular +15°C sıcaklıkta iki hafta süreyle tutulurlar.
Patates yumrusu, depolama süresi boyunca uyku halinde olsa bile, yaşayan bir organizmadır. Uygun depolama ortamı, solumanın kontrolü, su çürümesi ve filizlenme için önemlidir, Yumrular, depolama süresince birkaç fiziksel aşamadan geçirilir. Bunlar;
1. İyileşme Periyodu: Hasat yaraları iyileştirilir.
2. Soğutma Periyodu: Yumrular istenilen soğutma sıcaklığına düşürülür,
3. Tutma Periyodu: Yumrular, depolama çeşidine göre depolama sıcaklığında ve süresinde tutulur.
Soğutma depoları, yumruları istenilen piyasa koşullarında tutmak için bu üç durumda gerekli olan sıcaklık, nem ve hava debisinin sağlanması amacıyla tasarlanmalıdır.
Depo şartları kontrol edilebildiği için, yumruda ağırlık ve kalite kaybı minimum düzeye inerek. Soğuk depolarda, depo şartları patates yumrularının kullanma amaçlarına göre ayarlanmaktadır. Kullanma amaçlarına göre depo sıcaklıkları,
Tohumluk patatesler +2 ile +4°C arasında saklanırken diğer patates türleri +4 ile +10°C arasında muhafaza edilir. Ancak soğuk depolamada sıcaklık ve rutubet kontrolü kadar karbondioksit kontrolü de önemlidir. Yükselen karbondioksit kontrol altına alınmalı ve belirli limitler içinde tutulmalıdır.
Patatesler de piyasaya sunulmadan önce soğuk depodan çıkartılmadan, her gün sıcaklığı 1’er °C artırılarak pazarlamaya hazırlanır. Böylece patates üzerinde yoğuşma olması engellenmiş olur.
Patates yumrularının, mantar ve bakteriyel hastalıkların etkisi ile çürümelerini önlemek ve yumrudaki su kaybını en aza indirebilmek için depo rutubetinin %80-85' e ayarlanması gerekmektedir.Yumru kabuklarında, solanin oluşumunu önleyebilmek için, depo içerisindeki yumruların ışıktan korunması, patates depolarının karanlık olması gerekmektedir.
Depo içerisine alınan yumrularda, yara dokularının oluşması ve kabuğun iyice olgunlaşması için, 1-2 hafta süre ile 15-20°C' de ve %85' in üzerindeki nem koşullarında ön depolama yapılır. Daha sonra, depo içerisine konan yumruların, kullanma gayelerine göre depo şartları ayarlanmaktadır.
Yapılan Uygulamalar ise;
- Ürünlerin uygun sıcaklık değerlerinde muhafazası için gerekli izolasyon ve soğutma sisteminin yapılması.
- Ürünün yığma / kasalı olarak depolama şekline göre tasarlanan özel havalandırma sisteminin sağlanması.
- Yüksek debili aksiyal fanlar vasıtasıyla hava sirkülasyonunun sağlanması.
- Otomatik olarak ayarlanabilir hava giriş / çıkış kapakları.
- Patates depolama için özel nemlendirme sisteminin olması.
- CO2 sıcaklık ve nem kontrol sisteminin sağlanması.
Üreticiden son tüketiciye kadar devam eden ürünün en verimli ve en uygun şekilde saklanması, depolanması ve soğutulması son derece önemlidir. Patates yapısı bakımından çok uzun sürelerde depolanmaya müsait bir sebzedir. Günümüzde hala mağara ve ilkel depolarda muhafaza edilmeye devam ediliyor olsa da, bu metotlarla yüksek firelerin verildiği görülmektedir. Tohumluk patateslerle diğer patatesler farklı şekillerde saklanır. Tohumluk dışındaki patatesler depolanırken, çimlenmesini önleyecek bir kimyasal işlemden geçirilerek saklanır. Aslında patatesi saklamakla soğan saklamak arasında büyük bir farklılık yoktur. Saklama koşulları benzerdir. Tüm kök bitkileri gibi patates topraktan çıkartıldıktan sonra kurutulmalıdır. Kurutma işleminden sonra patates, hasat sırasında ya da elleçleme sırasında yaralanan patateslerin çürümesini engellemek patatesin kabuk oluşumunu sağlamak için iyileştirme süreci yaşanır. Bu süreçten sonra patatesin sıcaklığı her gün yarım derece düşürülerek soğuk depolamaya hazırlanır. Soğuk depolarda tohumluk patatesler +2 ile +4°C arasında saklanırken diğer patates türleri +4 ile +10°C arasında muhafaza edilir. Ancak soğuk depolamada sıcaklık ve rutubet kontrolü kadar karbondioksit kontrolü de önemlidir. Yükselen karbondioksit kontrol altına alınmalı ve belirli limitler içinde tutulmalıdır.
Patatesler de piyasaya sunulmadan önce soğuk depodan çıkartılmadan, her gün sıcaklığı 1’er °C artırılarak pazarlamaya hazırlanır. Böylece patates üzerinde yoğuşma olması engellenmiş olur.
Patates için en iyi saklama yeri kurutma, iyileştirme, soğutma, saklama ve piyasaya hazırlama etaplarının tümünün eksiksiz olarak yapılabildiği modern depolardır. Dünyada üretilen 300 milyon patatesin sadece 50 milyon tonunun bu tip depolarda saklandığı tahmin edilmektedir.
Patates insanlık tarihinin son 500 yılında beslenme devrimi yaratmış ve insanlığın stratejik ana gıda besinlerinden biri olmuştur.
Doğru havalandırma ve uygun depolama koşulları ile ürün kalitesindeki bozulmaları en az seviyeye indirebilirsiniz. Uzman ekibimiz tarafından projelendirilip verimliliği ve çevresel faktörleri ön planda tutarak en uygun depolama ürününü tasarlıyoruz. Detaylı bilgi almak için iletişim bilgilerimizden bize ulaşabilirsiniz.
EN
RU
FR